فولاد ریخته گری و کاربردهای آن

مقاطع فولادی با توجه به نحوه تولیدشان به دو گروه ریخته گری و نوردی تقسیم می‌شوند. ریخته گری فولاد یکی از روش‌های اصلی ساخت این آلیاژ به شمار می‌آید. این روش، قدمت بسیار زیادی دارد و تاریخچه آن به حدود 5000 سال پیش بازمی‌گردد. بنابراین، تولید انواع فولاد با فرآیند ریخته گری یک روش کاملا سنتی است که به دلیل مزایایش در عصر حاضر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به شکل‌دهی عالی فلزات و بهبود مقاومتشان اشاره کرد. در ادامه مطلب، اطلاعات کافی درباره فولاد ریخته گری و کاربردهای آن آورده شده است. با ما همراه باشید.

فولاد ریخته گری چیست؟

فولاد ریخته گری با شکل‌دهی این آلیاژ توسط تکنیک‌های ذوب و انجماد حاصل می‌شود. این تکنیک ساده و کارآمد تحول عظیمی در صنعت فولاد جهان به وجود آورد. به‌طورکلی، به فرآیند شکل‌دهی فولاد از طریق ذوب کردن فلزات، ریخته‌ گری فولاد گفته می‌شود. در آخر هم فولاد مذاب را به درون قالب‌های مخصوص منتقل می‌کنند تا خنک شود. بعد از سرد شدن نیز از قالب‌ها خارج شده و به شکل نهایی مورد نظر تبدیل می‌شود. لازم به ذکر است، ریخته گری را می‌توان در قالب‌های موقت یا دائمی پیاده‌سازی کرد. قالب‌های موقت شامل قالب‌های پوسته‌ای و ریخته گری در ماسه می‌شوند. مدل‌های دائمی نیز همان قالب‌های فلزی هستند.

فولاد ریخته گری با کیفیت چگونه ارزیابی تولید می‌شود؟

برای ارزیابی تولید فولاد ریخته گری باکیفیت، به جنس و مواد به‌کاررفته در آن توجه می‌شود. درواقع، این پرسش که کدام مواد در فرآیند تولید مورد استفاده قرار گرفته‌اند؟ بسیار مهم است. به این ترتیب، باید مشخصات محصول تولیدی را بررسی کرد تا از سطح کیفی آن مطمئن شد. ضمن اینکه دمای ریخته گری فولاد باید 1550 الی 1600 درجه سانتی‌گراد باشد تا به سختی لازم برسد. درکل، محصولاتی که طبق استانداردهای معتبر تولید می‌شوند، عاری از عیوب ریخته گری هستند و استحکام بسیار بالایی دارند. این استحکام و کیفیت مطلوب قطعات نیز بر عملکرد آن‌ها تاثیر مثبتی می‌گذارد.

کاربردهای فولاد ریخته گری

محصولات فولادی که طی فرآیند ریخته‌گری تولید می‌شوند، از مقاومت فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند و واکنش‌های مناسبی در برابر شوک از خود نشان می‌دهند. این مشخصات ارزنده باعث استفاده گسترده از آن‌ها در صنایع مختلف شده است. در ادامه به برخی از کاربردهای فولاد ریخته گری اشاره کرده‌ایم:

• ساخت تجهیزات دریایی
• ساخت سیلندرهای موتور
• تولید پره‌های پمپ و چرخ دهنده
• تولید توربین‌های شارژر و هیدروالکتریک

تفاوت فولاد ریخته گری و فولاد آهنگری چیست؟

همان‌طور که اشاره شد، فولاد ریخته گری با ذوب فلز و سپس انتقال آن در قالب‌های مخصوص به دست می‌آید؛ اما فولاد آهنگری شامل ذوب فلزات و تغییر شکل آن‌ها با چکش‌کاری می‌شود. با استفاده از ریخته گری می‌توان قطعاتی با اشکال پیچیده تولید کرد که این موضوع یک برتری محسوب می‌شود. البته خواص مکانیکی محصولات آهنگری بهتر از ریخته گری است؛ به همین دلیل، در ساخت ابزارهای مهم و سلاح‌های جنگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ضمنا، تکنیک آهنگری با گذشت زمان تکامل زیادی پیدا کرده است و آن را می‌توان با روش‌های مختلفی همچون استفاده از کوره، سندان و انبر انجام داد.

عمر قالب ریخته گری برای تولید فولاد ریخته گری به چه عواملی بستگی دارد؟

عمر قالب ریخته گری یکی از موضوعات مهم در صنعت فولادسازی است. به‌طورکلی، عمر قالب ویژه ریخته‌گری به چهار عامل بستگی دارد. این عوامل عبارتند از درجه حرارت بارریزی مذاب، تعداد قطعات ریختگی در هر قالب، اندازه قطعه ریختگی و قیمت مواد قالب که بسیار مهم و تاثیرگذار است. درواقع، افزایش درجه حرارت بارریزی منجر به کاهش عمر قالب می‌شود. همچنین، اگر وزن قطعه ریختگی بالا باشد، تاثیر منفی بر ماندگاری قالب می‌گذارد. افزون بر این، تمیز کردن قالب به صورت غیراصولی با برس سیمی، موجب ساییدگی آن شده و عمرش را کاهش می‌دهد.

چرا فولاد ریخته گری برای پروژه‌های ساختمانی مهم است؟

فولاد ریخته گری در بسیاری از صنایع مهم و حیاتی کشور همچون صنعت ساختمان‌سازی، خودروسازی، نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلیل استفاده از فولادهای تولیدشده با ریخته گری قطعا به پایداری و مقاومت بالای آن‌ها بازمی‌گردد. این نوع از فولادها یا فولاد ساختمانی می‌توانند وزن‌های سنگین را به راحتی تحمل کنند؛ به همین جهت، از آن‌ها در پروژه‌های مختلف ساختمانی استفاده می‌کنند. درواقع، این فولادها در ساخت سازه‌های فلزی جهت تقویت مقاومت ساختمان، درب‌ها، ستون‌ها، پله‌ها، بالابرها و... به کار می‌روند. به این ترتیب، می‌توان گفت که فولادهای ریخته گری از محصولات فولادی پرمصرف در دنیای ساختمان‌سازی هستند.