چگونه انواع ورق‌های استیل را بشناسیم؟

یکی از انواع ورق که امروزه در صنایع مختلفی از داروسازی گرفته تا پتروشیمی کاربرد دارد، ورق استیل است؛ کاربرد گسترده و ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این محصول موجب شده تا از اصلی‌ترین تولیدات کارخانه‌ها شود.

این ورق در ضخامت‌ها متفاوت با آلیاژهای مختلفی در بازار عرضه می‌شود؛ اما نکته مهم این است که از کدام از آن‌ها باید در چه صنعتی استفاده شود و بهترین انتخاب و گزینه برای هر پروژه چه نوعی است. برای سهولت در انتخاب شما، در ادامه قصد بر مقایسه انواع ورق‌های استیل و معرفی مختصری از مشخصات و ویژگی‌های آن‌ها خواهیم داشت.

طبق نظر کارشناسان گرفت:

“ورق‌های استیل که از ورق‌های پرکاربرد در بازار است که در صنایع مختلفی از جمله: وسایل خانگی، تولید بدنه خودرو و هواپیما، سقف و درب آسانسور، وسایل حمل‌و‌نقل و…مورد استفاده قرار می‌گیرند. از متداول‌ترین انواع ورق‌های استیل، می‌توان به دو دسته بگیر و نگیر اشاره کرد؛ ورق‌های استیل بگیر عبارتند از: 304، 309، 310، 316، 321 و 4841 و ورق‌های استیل نگیر هم شامل آلیاژهای 410، 420 و 430 است.”

ورق استیل چیست؟

بی‌شک یکی از محبوب‌ترین محصولات فولادی، ورق استیل است؛ این محصول بر پایه آهن و آلیاژهای دیگر تولید و در آن از کربن، نیکل و کروم استفاده می‌شود. دلیل اهمیت آن در صنایع مقاومت بالا، ظاهر زیبا، طول عمر، قابلیت جوشکاری، مقاوم در برابر خوردگی و از همه مهم‌تر تنوع بالا آن است.

انواع ورق استیل بگیر و نگیر

این محصول را می‌توان از چندین جهت دسته‌بندی کرد؛ یکی از متداول‌ترین و رایج‌ترین نوع دسته‌بندی‌ها به صورت ورق استیل بگیر و نگیر است.

ورق استیل بگیر و نگیر از لحاظ فرمولاسیون تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و تفاوت اصلی آن‌ها، درصد استفاده از کروم است. در واقع در نوع استیل بگیر در صد بسیار کمی از کروم استفاده شده که باعث اختلاف قیمت ورق استیل در این نوع و نیز کاربرد آن در ساخت قطعات خودرو، دکل‌های نفتی، وسایل غذاخوری و... شده است. برخلاف نوع قبل، ورق استیل نگیر دارای کروم بسیار بالایی بوده و کاربرد آن در صنایع مختلف غذایی، دارویی، مبدل‌های حرارتی و... بوده است.

انواع استیل نگیر در 6 گروه زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

• 304 و 304L
• 316 و 316L
• 309S
• 310S
• 321
• 4841

استیل بگیر نیز در سه دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:

• 410
• 420
• 430

مقایسه ورق استیل بگیر و نگیر

بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تفاوت این دو، خاصیت مغناطیسی آن‌ها است؛ ورق استیل بگیر دارای خاصیت مغناطیسی بوده و میدان مغناطیسی آن باعث شده تا جذب آهنربا شود در‌صورتی‌که ورق استیل نگیر میدان مغناطیسی نداشته و جذب آهنربا نیز نمی‌شود.

تفاوت بعدی، در مقاومت هر یک از آن‌ها در برابر حرارت است؛ استیل نگیر در برابر حرارت از مقاومت بالایی برخوردار بوده و برخلاف آن، استیل بگیر در برابر حرارت پس از مدتی، تغییر رنگ داده و دچار پوسیدگی می‌شود.

یکی دیگر از فاکتورهایی که در مقایسه این دو می‌توان گفت، اختلاف قیمت آن دو بوده؛ در واقع نرخ استیل بگیر در مقایسه با نوع دیگر ارزان‌تر است.

مقایسه انواع ورق استیل بر اساس استاندارد  ASTM

از دیگر تقسیم‌بندی‌ها که بسیار از آن استفاده می‌شود، دسته‌بندی بر اساس استاندارد ASTM است:

سری 200

شامل دو نوع 201 و 202 بوده که در تولید آن‌ها از کروم، مگنز و نیکل استفاده می‌شود؛ نوع 201 به صورت نورد سرد تولید می‌شود و 202 به عنوان فولاد ضد زنگ به حساب می‌آید.

سری 300

برای سهولت در مقایسه انواع سری 300 با توجه به ویژگی‌ها می‌توانید از جدول زیر استفاده کنید:

سری 400

مهم‌ترین ویژگی‌های هر ورق سری 400 در جدول زیر قرار دارد:

انواع ورق استیل بر اساس آلیاژ

از دیگر دسته‌بندی‌ها که امروزه رواج دارد، تقسیم‌بندی بر اساس آلیاژ به کار رفته شده است؛ بر اساس آلیاژها، ویژگی و کاربردها در هر محصول متفاوت خواهد می‌شود. در ادامه قصد بر بررسی پرکاربردترین انواع ورق استیل بر اساس آلیاژ داریم:

ورق استیل 304L

این نوع از پرکاربردترین و پرمصرف‌ترین گریدها است که در دسته استیل‌های نگیر قرار می‌گیرد؛ این محصول طبق استاندارد DIN 1.4301 تولید می‌شود. ویژگی‌هایی همچون قابلیت جوشکاری، ماشینکاری، استحکام بالا، شکل‌پذیری مطلوب، مقاومت در برابر خوردگی و... موجب شده تا این محصول در موارد زیر کاربرد داشته باشد:

• لوله
• صنایع غذایی
• سینک ظرفشویی
• صنایع داروسازی
• صنعت خودروسازی
• ظروف آشپزخانه

و...

محصول مذکور در عرض‌های 1، 1.25، 1.5 و 2 متر در بازار عرضه می‌شود؛ شایان ذکر بوده که قیمت ورق استیل 304L در برندهای Bahru ،Tisco و YC متفاوت است.

ورق استیل 316L

این محصول با گرید 316 ویژگی‌های یکسانی مانند مقاومت بالا در برابر خوردگی، دوام بالا، قابلیت جوشکاری و... داشته و از لحاظ نرخ، قیمت ورق استیل 316L تقریبا با 316 یکسان بوده و تفاوت چندانی ندارد. از کاربردهای گسترده این محصول نیز می‌توان موارد زیر را نام برد:

• لوله
• صنایع پتروشیمی
• مبدل‌های حرارتی
• تجهیزات آزمایشگاهی
• صنایع کاغذ

و...

ورق استیل 310

قیمت ورق استیل 310 با توجه به ابعاد و ضخامت‌های 0.3 الی 100 میلی‌متر متغیر است؛ این محصول در برابر خوردگی و حرارت از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. از دیگر ویژگی‌های آن می‌توان به چقرمگی، انعطاف‌پذیری و جوش‌پذیری مطلوب نام برد؛ برخی از کاربردهای این محصول را می‌توانید در زیر مشاهده کنید:

• لوله
• قطعات کوره
• مبدل‌های حرارتی
• صنایع غذایی
• آتشکده‎‌های مشعل

و...

ورق استیل 309

این ورق که طبق استاندارد ASTM A240 تولید می‌شود، دارای استحکام بسیار بالا، مقاومت در برابر خورددگی، قابلیت جوشکاری، چقرمگی و مقاوم در برابر حرارت است. از مهم‌ترین کاربردهای آن نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مبدل‌های حرارتی
• تجهیزات پتروشیمی
• قطعات خودرو
• قطعات موتور هواپیما
• قطعات کوره

و...

امروزه قیمت ورق استیل 309 با توجه به ابعاد و ضخامت آن محاسبه می‌شود؛ این محصول در ابعاد 2*1، 1.5*6 و 6.2 و ضخامت‌های 0.3 الی 100 میلی‌متر تولید و در بازار عرضه می‌گردد.

ورق استیل 321    

این محصول نسبت به سایر ورق‌ها از استحکام بالاتری برخوردار بوده و به‌دلیل استفاده از 18 درصد کروم در ساختار آن، مقاومت محصول مذکور در برابر دما و حرارت بالا است. از دیگر ویژگی‌های آن نیز می‌توان به خاصیت شکل پذیری و قابلیت جوشکاری اشاره کرد؛ همچنین این محصول مورد استفاده در موارد زیر خواهد بود:

• قطعات هواپیما و جت
• تجهیزات پالایش نفت
• مبدل‌های حرارتی
• سوپر هیترها
• کاورهای آنیل

و...

لازم به ذکر بوده که با توجه به نوسانات ارزی، قیمت ورق استیل 321 دائم در حال تغییر است و برای اطلاع از آن می‌توانید از جدول قیمت گرفت استفاده نمایید.

مقایسه ورق‌های استیل

تا به اینجا با مهم‌ترین ورق‌های استیل، ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک به خوبی آشنا شده و از تفاوت‌های آن‌ها آگاه شده‌ایم. یکی از راه‌های مقایسه این ورق‌ها، با استفاده از مقدار مواد شیمیایی به کار رفته در هر کدام صورت می‌گیرد؛ با استفاده از جدول زیر، می‌توانید به راحتی این محصولات را از لحاظ شیمیایی مقایسه کنید:

یکی دیگر از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین مقایسه‌ها نیز بر اساس خواص مکانیکی است؛ در جدول زیر مقدار استحکام کششی، استحکام تسلیم و ازدیار طول هر یک از انواع آورده شده است:

سخن پایانی

در نهایت در این مقاله قصد داشتیم تا شما را با انواع ورق‌های استیل و کاربردهای آن‌ها بیش‌تر آشنا کنیم تا در هنگام خرید، گزینه مناسب با پروژه را انتخاب کنید. بی‌شک انتخاب درست موجب افزایش سطح کیفیت در هر پروژه‌ای می‌شود؛ پس با مقایسه انواع ورق‌های استیل، بهترین گزینه را انتخاب کنید. در بخش نظرات منتظر پیشنهادات، سوالات و تجربیات شما هستیم تا با ما و دیگران عزیزان در میان بگذارید!